Zawody pilota wycieczek i przewodnika turystycznego często uznawane są błędnie za tożsame, podczas gdy zasadniczo się różnią. Zwód pilota wycieczek polega na reprezentowaniu organizatora wycieczki i towarzyszeniu przebywającym na wakacjach uczestnikom imprezy turystycznej. Pilot sprawuje nad turystami opiekę, służy pomocą, a także dba o prawidłowy przebieg pobytu. Przewodnik turystyczny natomiast to osoba posiadająca uprawnienia do oprowadzania wycieczek po miejscowościach, wybranych obszarach i obiektach turystycznych. Rola przewodnika turystycznego polega najogólniej mówiąc, na zapoznaniu zwiedzających z danym miejscem, przedstawieniu jego walorów kulturowych czy historycznych, oraz krzewieniu w zainteresowania tymi dziedzinami życia.
Obowiązki zarówno pilota wycieczek jak i przewodnika turystycznego określone są stosownymi rozporządzeniami. I tak na podstawie przepisów prawnych, do szczegółowych zadań pilota wycieczek należą:
- działanie w imieniu organizatora turystyki, czyli np. biura podróży, a w tym sprawowanie opieki nad uczestnikami imprezy, a w razie konieczności udzielenie niezbędnej pomocy,
- organizowanie atrakcji w trakcie pobytu, wyszukiwanie najciekawszych miejsc i najlepszych ofert,
- czuwanie nad prawidłowym przebiegiem wyjazdy,
- posiadanie wiedzy z zakresu przepisów i reguł zachowań obowiązujących w danym miejscu, a także wiedzy ogólnej oraz udzielanie na ten temat informacji turystom,
- przyjmowanie skarg i reklamacji od uczestników wycieczki, a także niezwłoczne reagowanie na wszelkie nieprawidłowości związane z przebiegiem imprezy,
- odpowiednie reprezentowanie organizatora turystyki, poprzez wykazywanie się działaniem nie narażającym go na szkodę, a także dbanie o jego dobry wizerunek, wykazywanie się bardzo dobrymi manierami oraz wysokimi standardami obsługi klientów,
- pełnienie funkcji mediatora, w razie zaistnienia sytuacji konfliktowych, a w razie potrzeby pełnienie funkcji tłumacza dla uczestników wyjazdu.
Lista pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (ZNAJDŹ W REGIONIE)
Praca pilota wycieczek wiąże się nieodłącznie z częstymi wyjazdami. Dlatego wybierając ten zawód, należy liczyć się z długimi pobytami poza miejscem zamieszkania. Ponadto pilota wycieczek powinny cechować opanowanie, ponieważ nieraz jest narażony na stresujące czy konfliktowe sytuacje, duża komunikatywność i energiczność, a także dobra organizacja, ze względu na wielość spraw jakimi musi się zajmować. Poza tym powinien mieć na uwadze zawsze przede wszystkim dobro klienta. Odpowiada bowiem zarówno za jego dobrze spędzony czas, ale i za pieniądze, a nieraz za zdrowie i bezpieczeństwo. Dodatkowo w trakcie trwania wycieczki, dyspozycyjność pilota powinna wynosić nawet całą dobę.
Zadania przewodnika turystycznego znacznie się różnią od zadań pilota wycieczek, i przede wszystkim nie wiążą się z tak dużą odpowiedzialnością i mobilnością. Należy do nich między innymi:
- oprowadzanie wycieczek po określonym regionie, mieście czy obiektach,
- udzielanie kompleksowych i rzetelnych informacji o atrakcjach, czasem w obcym języku, uświadamianie turystom jego walorów turystycznych, kulturalnych, historycznych, czy społecznych,
- propagowanie zasad ochrony środowiska, poszanowania natury i krajobrazu, a także ważności kultury w codziennym życiu, poszanowania zabytków,
- sprawowanie opieki na uczestnikami w trakcie trwania wycieczki,
- w razie potrzeby udzielenie pierwszej pomocy, w takich przypadkach niezwykle ważna jest odpowiednia komunikacja, a co za tym idzie dobra znajomość języka obcego, angielskiego ze względu na jego powszechność, a także drugiego języka w którym mówią oprowadzani przez przewodnika turyści,
- stałe aktualizowanie swojej wiedzy, przestrzegania zasad regulaminu dla przewodników turystycznych,
- noszenie odznaki, w celu potwierdzenia swoich kwalifikacji.
Ponadto aby właściwie spełniać swoje zadania przewodnik powinien być miłośnikiem turystyki, czynnie ją uprawiać, posiadać stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu.
Istnieje kilka rodzajów przewodników turystycznych:
- przewodnik górski, zajmujący się oprowadzaniem wycieczek po określonych obszarach górskich,
- przewodnik miejski, wyznaczony dla określonych miast, ich części lub znajdujących się w nich obiektów, a także stref podmiejskich jeśli są one związane miastem, np. historycznie czy kulturowo,
- przewodnik terenowy, obejmujący poszczególne regiony czy obszarowe jednostki administracyjne,
- przewodnik wysokogórski międzynarodowy, którego działanie nie jest ograniczone terytorialnie.
Podobnie jak pilot wycieczek, przewodnik powinien cechować się dobrą organizacją, wysoką kulturą osobistą, opanowaniem i komunikatywnością. Aby profesjonalnie wykonywać swój zawód, musi wiedzieć wszystko o atrakcji, którą pokazuje, o panujących w danym miejscu przepisach i zwyczajach, by w razie konieczności służyć pomocą niezorientowanym turystom. Z tego też powodu przewodnicy wyznaczani są najczęściej do jednej lub kilku atrakcji, co nie wymaga od nich częstych wyjazdów i zmiany miejsca pobytu.
Mimo, iż te dwa zawody związane są z turystyką i polegają na organizowaniu czasu uczestnikom wycieczek, to występują między nimi znaczne różnice. Przede wszystkim w zakresie odpowiedzialności, ale także ilości posiadanej o atrakcjach wiedzy, rodzaju wykonywania zawodu i związanymi z tym trudnościami. Jednak występują tu także elementy wspólne, jak zamiłowanie do turystyki, dobry kontakt z ludźmi, znajomość języków obcych czy szereg cech charakteru umożliwiających wykonywanie każdego z tych zawodów.
