W okresie zimy wiele osób umiera z powodu wychłodzenia organizmu. W Polsce oficjalne statystyki podają ponad 500 zgonów każdego roku. Hipotermia grozi nie tylko osobom bezdomnym, które długo przebywają na mrozie, ale także sportowcom czy turystom, którzy wychodzą w góry. Do groźnego wychłodzenia można dojść również w wodzie.
Optymalna temperatura dla ludzkiego organizmu to dokładnie 36,6 stopni Celsjusza. Niewiele ponad 1,5°C mniej ma poważne konsekwencje dla ludzkiego zdrowia, dlatego ostrożność oraz ciepłe ubranie to warunek przetrwania na mrozie. Nie wolno zapominać o szaliku, rękawiczkach oraz czapce. To właściwie zabezpieczenie głowy podczas zimowych spacerów chroni przed ziemnym wiatrem i szybkim wychłodzeniem.
Hipotermia jest stanem zagrażający życiu. Następuje, gdy temperatura ciała spada do 35°C lub mniej. Wychłodzenie jest wynikiem braku możliwości wytworzenia ciepła przez sam organizm. Hipotermię można podzielić na 4 etapy (5 etap w większości przypadków kończy się śmiercią):
Hipotermia łagodna (temperatura ciała 35-32°C)
Poszkodowany jest przytomny, ale jest osłabiony, zdezorientowany, drżą mu mięśnie, ma zawroty głowy i sztywność kończyn oraz odbywa silny ból i chłód. To ostatni moment, kiedy jest w stanie samodzielnie wezwać pomoc.
Hipotermia umiarkowana (temperatura ciała 32-28°C)
Ból przybiera na sile, do tego dochodzi sztywność mięśni, trudności z poruszaniem się, mówieniem, równowagą. Poszkodowany zaczyna tracić świadomość oraz wole do walki o życie.
Hipotermia ciężka (temperatura ciała poniżej 28°C)
Poszkodowany jest w stanie przypominającym śmierć – oddech jest minimalny, plus ledwo wyczuwalny, a rytm serca zaburzony. W tej fazie nie czyje się bólu, występuje tylko apatia, a poszkodowany zapada w sen.
Letarg
Po fazie ciężkiej następuje letarg, gdy dochodzi do maksymalnego spowolnienia krążenie i tętna oraz zdrętwienia mięśni. Brak reanimacji w tym momencie powoduje zanik funkcji życiowych i śmierć. Zgon następuje zazwyczaj, gdy temperatura ciała spadnie poniżej 25°C.
Hipotermia – pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc osobie z podejrzeniem hipotermii to wezwanie pomocy i delikatne, stopniowe ogrzewanie poprzez przykrycie kurtką lub kocem. Zakazane jest podawanie gorących płynów, pocieranie ciała czy gorącą kąpiel. Takie zabiegi doprowadzą do szoku termicznego, który również grozi śmiercią. Poszkodowanym najlepiej podać ciepłą herbatę z cukrem, który jest źródłem energii niezbędnej do ogrzania organizmu.
Groźne dla zdrowie będzie też sytuacja, gdy osoba poszkodowana zaczynie się poruszać. Spowolnione krążenie w połączniu z nagłym wysiłkiem może doprowadzić do zatrzymania akcji serca. Natomiast w sytuacji, gdy osoba jest już nieprzytomna i nie możemy wyczuć pulsu należy od razu rozpocząć masaż serca. To jedyny ratunek dla osoby w poważnym stadium hipotermii.
